Bệnh tiểu đường đang trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trên toàn cầu, và việc kiểm soát bệnh hiệu quả đòi hỏi không chỉ điều trị bằng thuốc mà còn thay đổi lối sống. Một nghiên cứu gần đây đã theo dõi 3.000 bệnh nhân tiểu đường trong 5 năm và phát hiện ra những thói quen hàng ngày có thể ảnh hưởng đáng kể đến sự tiến triển của bệnh.
Bệnh nhân tiểu đường cần thay đổi lối sống
Bệnh tiểu đường là một bệnh chuyển hóa mãn tính phổ biến trong xã hội hiện đại, và tỷ lệ mắc bệnh đang tăng lên theo từng năm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có khoảng 420 triệu người mắc bệnh tiểu đường trên toàn thế giới. Tại Trung Quốc, có hơn 110 triệu bệnh nhân tiểu đường, và gần một nửa trong số họ không kiểm soát được lượng đường trong máu hiệu quả.
Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA) đã đề xuất trong hướng dẫn mới nhất rằng việc quản lý bệnh tiểu đường phải là một quá trình toàn diện bao gồm cả can thiệp y tế và điều chỉnh lối sống. Nghiên cứu gần đây đã xác nhận rằng thói quen lối sống đóng vai trò quan trọng trong sự tiến triển của bệnh tiểu đường.
Thói quen ăn uống không đều đặn
Thông qua phân tích toàn diện về biến động lượng đường trong máu, tỷ lệ biến chứng và tình trạng sức khỏe tổng thể của 3.000 bệnh nhân, nhóm nghiên cứu đã xác định được 4 thói quen lối sống có liên quan chặt chẽ đến tình trạng bệnh tiểu đường trở nên trầm trọng hơn.
Thói quen đầu tiên là ăn uống không đều đặn. Dữ liệu nghiên cứu cho thấy gần 62% bệnh nhân có tình trạng bệnh nặng hơn có vấn đề ăn uống không đều đặn rõ ràng. Ăn uống không điều độ phá vỡ nhịp điệu tiết insulin, giảm khả năng điều chỉnh lượng đường trong máu, và làm tăng nguy cơ biến chứng.
Ăn uống không đều đặn làm tăng nguy cơ biến chứng
Thói quen thứ hai là quá phụ thuộc vào thuốc và bỏ qua việc tập thể dục. Khoảng 71% bệnh nhân có tình trạng bệnh nặng hơn không có thói quen tập thể dục cơ bản. Tập thể dục phù hợp có thể làm tăng đáng kể độ nhạy cảm của cơ thể với insulin và giảm tình trạng kháng insulin.
Tập thể dục giúp kiểm soát bệnh tiểu đường
Thói quen thứ ba là quản lý cảm xúc kém. Khoảng 58% bệnh nhân có tình trạng bệnh nặng hơn có các vấn đề cảm xúc tiêu cực rõ ràng. Cảm xúc tiêu cực kéo dài kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, làm tăng lượng đường trong máu và ảnh hưởng đến việc tuân thủ điều trị.
Quản lý cảm xúc tốt
Thói quen thứ tư là chất lượng giấc ngủ kém. Khoảng 67% bệnh nhân có tình trạng bệnh nặng hơn có vấn đề rõ ràng về giấc ngủ. Ngủ không đủ giấc hoặc ngủ kém chất lượng ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết, làm giảm độ nhạy cảm của cơ thể với insulin và tăng khả năng kháng insulin.
Giấc ngủ kém
Nghiên cứu cho thấy khi bệnh nhân có cả 4 thói quen xấu trên cùng một lúc, nguy cơ bệnh tiểu đường trở nên tồi tệ hơn cao gấp 2-3 lần so với bệnh nhân chỉ có một thói quen xấu. Điều này cho thấy việc quản lý bệnh tiểu đường nên là một can thiệp toàn diện về lối sống.
Nhóm nghiên cứu khuyến cáo bệnh nhân nên áp dụng chiến lược “bước nhỏ”, đặt ra các mục tiêu nhỏ và khả thi, và dần dần điều chỉnh thói quen lối sống của mình. Ví dụ, bắt đầu với việc sửa đổi giờ ăn uống, sau đó dần dần tăng cường tập thể dục, và thực hành các hoạt động thư giãn trước khi đi ngủ.
Bằng cách thay đổi 4 thói quen có nguy cơ cao này, bệnh nhân có thể kiểm soát tốt hơn sự tiến triển của bệnh, giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Kiểm soát bệnh tiểu đường không chỉ là kiểm soát lượng đường trong máu mà còn là kiểm soát lối sống tổng thể.