Trương Vĩnh Ký (1837-1898), còn gọi là Petrus Ký, là một biểu tượng của sự giao thoa văn hóa và tri thức uyên bác. Với khả năng thông thạo hơn 20 ngoại ngữ, ông đã để lại di sản đồ sộ với hàng trăm công trình biên khảo, sách giáo khoa, từ điển, và bài báo, góp phần khai sáng tư tưởng và định hình nền báo chí Việt Nam.
Một Cuộc Đời Tri Thức
Trương Vĩnh Ký – Người Tiên Phong Trong Việc Chuyển Giao Tri Thức
Tượng bán thân Trương Vĩnh Ký mặc áo dài khăn đóng và đeo các huy chương
Để tưởng niệm và tôn vinh Trương Vĩnh Ký, hai công trình tiêu biểu đã được xây dựng tại TP Hồ Chí Minh và Bến Tre, những nơi gắn bó sâu sắc với cuộc đời ông. Mỗi công trình mang nét kiến trúc và giá trị văn hóa riêng, phản ánh chiều sâu nhân cách và hành trình tri thức của ông.
Lăng Mộ Giữa Lòng Đô Thị
Tọa lạc tại số 520 Trần Hưng Đạo, phường Cầu Kho, Quận 1, TP Hồ Chí Minh, khu lăng mộ Trương Vĩnh Ký có diện tích khoảng 50m², nằm trong khuôn viên rộng hơn 2.000m². Công trình này được xây dựng từ năm 1889 do đích thân ông thiết kế và trông coi.
Cổng vào được xây theo kiểu tam quan
Cổng vào được xây theo kiểu tam quan, có hai cột đá khắc câu đối bằng chữ Hán. Ngay phía trên là cây thánh giá, trên đỉnh cổng là dòng chữ Latinh như một lời nhắn gửi trầm lặng đến hậu thế.
Dòng chữ trích từ Kinh thánh trên cửa lăng mộ
Trong lăng có 3 mộ phần, gồm 3 bia đá khác màu, được lát bằng phẳng. Mộ Trương Vĩnh Ký nằm ở giữa, hai bên là người vợ Vương Thị Thọ và con trai cả Trương Vĩnh Thế.
Nhà Bia Tưởng Niệm Tại Bến Tre
Nhà bia được đặt cách nhà thờ Cái Mơn khoảng 300 mét, thuộc ấp Vĩnh Bắc, xã Vĩnh Thành, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre. Bia được dựng vào năm 1937 bởi những người bạn thân thiết của ông.
Nhà bia tưởng niệm Trương Vĩnh Ký tại Bến Tre
Mặt trước của bia quay ra rạch Ông Mầu, khắc nội dung bằng ba ngôn ngữ: Pháp, Hán và Quốc ngữ – ba thứ tiếng ông từng sử dụng để truyền bá tri thức và kết nối văn hóa.
Mặt trước của bia tưởng niệm
Ngoài ra, tại TP Hồ Chí Minh và Bến Tre cũng có những tượng đồng bán thân của Trương Vĩnh Ký được đặt tại các ngôi trường mang tên ông như cách truyền cảm hứng học tập cho nhiều thế hệ học sinh.