Nội dung chính
Nước lá tía tô và gừng là bài thuốc dân gian được nhiều người áp dụng để chữa cảm lạnh, ho, đầy bụng. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp với bài thuốc này.
Tía tô và gừng là hai loại thảo dược quen thuộc trong y học cổ truyền Việt Nam. Tía tô có vị cay, tính ấm, giúp giải cảm, tiêu viêm, an thai và giảm đau bụng. Gừng cũng có tính ấm, hỗ trợ kháng khuẩn, cải thiện tiêu hóa và trị ho. Khi kết hợp hai nguyên liệu này, chúng tạo thành bài thuốc giúp hạ sốt, giảm ho, tiêu đờm và hỗ trợ tiêu hóa.
Một số cách sử dụng phổ biến là nấu nước để uống khi bị cảm lạnh, nấu cháo giải cảm với tía tô, gừng, hành lá, hoặc giã lấy nước lá tía tô pha muối để giảm đau bụng, đầy hơi. Ngoài ra, nhiều người còn dùng nước tía tô để hỗ trợ giảm cân, nhờ khả năng thúc đẩy trao đổi chất và giảm tích mỡ.
Lá tía tô kết hợp gừng tươi
Tuy nhiên, theo lương y Bùi Đắc Sáng (Hội Đông y Hà Nội), dù là bài thuốc lành tính, người dùng vẫn cần thận trọng, đặc biệt là những trường hợp sau:
Người cơ địa dị ứng
Tía tô và gừng đều có thể gây phản ứng dị ứng ở một số người nhạy cảm. Triệu chứng có thể bao gồm nổi mề đay, ngứa, sưng môi hoặc khó thở. Nếu bạn có tiền sử dị ứng với bất kỳ loại tinh dầu hoặc thảo dược nào, cần thử lượng nhỏ trước khi sử dụng thường xuyên.
Phụ nữ mang thai
Trong dân gian, tía tô từng được dùng để an thai và trị cảm cúm khi mang thai. Tuy nhiên, một số chuyên gia y học cổ truyền khuyến cáo bà bầu không nên lạm dụng, bởi tính ấm và hoạt chất trong lá tía tô có thể ảnh hưởng đến huyết áp hoặc kích thích tử cung. Phụ nữ mang thai chỉ nên sử dụng nước tía tô, gừng theo chỉ định của bác sĩ.
Người đang dùng thuốc điều trị bệnh nền
Tía tô có thể tương tác với một số loại thuốc điều trị huyết áp, tiểu đường hoặc thuốc chống đông máu. Gừng cũng có tính chất làm loãng máu nhẹ, do đó khi kết hợp với thuốc tây có thể tăng nguy cơ chảy máu hoặc làm giảm tác dụng thuốc. Người đang điều trị bệnh mạn tính nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng nước sắc từ thảo dược.
Người bị huyết áp cao hoặc nhiệt cơ địa
Cả tía tô và gừng đều có tính ấm, nếu người có thể trạng nhiệt dùng thường xuyên có thể khiến tình trạng trở nên trầm trọng. Với người bị huyết áp cao, việc sử dụng gừng liều cao cũng có thể gây tăng huyết áp nhẹ. Nên dùng với liều lượng vừa phải và không sử dụng liên tục quá 5–7 ngày.
Trẻ nhỏ dưới 1 tuổi
Hệ tiêu hóa và khả năng chuyển hóa dược tính của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện, dễ bị kích ứng bởi tinh dầu hoặc chất cay trong tía tô và gừng. Không nên cho trẻ dưới một tuổi uống nước lá tía tô, gừng. Với trẻ lớn hơn, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng bài thuốc dân gian.
Sử dụng đúng cách để đạt hiệu quả
Nếu không thuộc các nhóm cần lưu ý, người khỏe mạnh có thể dùng nước tía tô gừng như một biện pháp hỗ trợ sức khỏe. Tuy nhiên, cần đảm bảo dùng nguyên liệu sạch, nấu kỹ và không uống khi bụng đói hoặc lúc đang sốt cao. Mỗi lần chỉ nên uống từ 150–250 ml, 1–2 lần mỗi ngày và không dùng kéo dài quá một tuần nếu không có chỉ định.
Tía tô và gừng là những “vị thuốc trong bếp” mang lại nhiều lợi ích sức khỏe nếu biết sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp với các bài thuốc dân gian. Trước khi áp dụng thường xuyên, người dùng nên hỏi ý kiến chuyên gia để đảm bảo an toàn.