Nội dung chính
Quốc hội vừa thông qua nghị quyết về việc thí điểm viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể thuộc nhóm dễ bị tổn thương và lợi ích công.
Đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua nghị quyết về việc thí điểm viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công
Sáng 24-6, Quốc hội đã thông qua nghị quyết này với đa số phiếu tán thành. Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2026 và được thực hiện trong 3 năm tại 6 tỉnh, thành phố gồm Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ninh và Đắk Lắk.
Quy định về việc khởi kiện của viện kiểm sát
Theo nghị quyết, viện kiểm sát nhân dân được quyền khởi kiện vụ án dân sự khi qua tiếp nhận thông tin và xác minh, phát hiện có vi phạm gây thiệt hại đến quyền dân sự của chủ thể thuộc nhóm dễ bị tổn thương hoặc lợi ích công.
Sau khi thông báo cho chủ thể liên quan và kiến nghị với cơ quan, tổ chức có quyền khởi kiện nhưng không có người khởi kiện, viện kiểm sát sẽ tiến hành khởi kiện.
Thẩm quyền khởi kiện vụ án dân sự công ích
Nghị quyết quy định rõ về thẩm quyền khởi kiện vụ án dân sự công ích. Cụ thể, viện kiểm sát khu vực tương ứng với tòa án khu vực có thẩm quyền xét xử theo thủ tục sơ thẩm vụ án dân sự công ích có quyền khởi kiện.
Đối với các vụ án phức tạp hoặc có giá trị thiệt hại lớn, viện kiểm sát cấp tỉnh hoặc Viện Kiểm sát nhân dân tối cao có thể khởi kiện hoặc phân công cho viện kiểm sát cấp dưới thực hiện.
Nhóm dễ bị tổn thương và lợi ích công
Nghị quyết định nghĩa rõ nhóm dễ bị tổn thương và lợi ích công. Nhóm dễ bị tổn thương bao gồm trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật, phụ nữ mang thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi, người có khó khăn trong nhận thức và người dân tộc thiểu số cư trú tại vùng khó khăn.
Lợi ích công bao gồm lợi ích công cộng, lợi ích Nhà nước trong các lĩnh vực đầu tư công, đất đai, tài nguyên, môi trường sinh thái, di sản văn hóa, an toàn thực phẩm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Việc thí điểm cơ chế viện kiểm sát khởi kiện vụ án dân sự nhằm tăng cường bảo vệ quyền lợi của nhóm dễ bị tổn thương và lợi ích công, đặc biệt trong các trường hợp các cơ quan, tổ chức khác chưa thực hiện hiệu quả.